Zaopiekuj się swoim Centrum Mocy - czyli o mięśniach dna miednicy.

• kobieta25
• Zdrowie

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem przygotowanym pod okiem  Barbary Forczek-Iwon oraz Karoliny Sztyler – założycielki fundacji Admoveri. Karolina na www.gohealthygirl.com oraz Facebooku i Instagramie podejmuje zagadnienia pielęgnacji zdrowia intymnego i profilaktyki. Propaguje ducha selfcare oraz wspiera kobiety w procesie dbałości o zdrowie. Zarówno jedna jak i druga przejęły w ostatnim czasie nasze STORIES, na którym odpowiadały na Wasze pytania. Relacje możecie zobaczyć w zakładce ‘wyróżnione’.

Świadomość funkcji swojego ciała, nie powinna być dla kobiety tajemnicą. Wiedza o tym, jak działa nasz organizm oraz o tym, jak połączone są ze sobą jego fragmenty, to gwarancja zdrowia i droga do pełnej akceptacji swojej kobiecości. Wiedzę tę, możemy zdobywać w zależności od wieku i potrzeb naszego ciała. – Karolina Sztyler

Każda kobieta powinna zaopiekować się swoim Centrum Mocy z Fizjoterapeutką Uroginekologiczną

Zawód fizjoterapeutki uroginekologicznej jest w Polsce (niestety) mało znaną profesją. Prawdą jest natomiast to, że jeśli już kobieta do takiej fizjoterapeutki trafi, dzieją się cuda. Wiele pacjentek zadaje po takiej wizycie pytanie, które brzmi: 

Dlaczego nie trafiłam do pani wcześniej? 

Czym tak naprawdę zajmuje się fizjoterapeutka uroginekologiczna?

Zadaniem fizjoterapeutki uroginekologicznej jest holistyczna opieka nad kobietami na każdym etapie ich życia. Z pomocy fizjoterapeutki uroginekologicznej najczęściej korzystają kobiety w okresie przygotowywania się do ciąży, po porodzie, jak również pacjentki, które borykają się z bolesnym współżyciem czy problemami nietrzymania moczu. 

Dlaczego tak mało kobiet korzysta z usług fizjoterapeutek uroginekologicznych?

Wizyta u fizjoterapeutki uroginekologicznej w Polsce jest dostępna darmowo na NFZ od 2018 roku tylko dla kobiet w ciąży lub w połogu. Większość Pań jednak i tak korzysta ze wspomnianej wizyty prywatnie. Powód? W Polsce, zawód fizjoterapeuty uroginekologicznego jest stosunkowo młodym zawodem. Kształcenie kadry i zbieranie doświadczenia przez specjalistów, wymaga czasu. Wiele miast ma ogromne niedobory specjalistów w tym zakresie. Fizjoterapeutki prowadzące swoje gabinety indywidualnie zazwyczaj nie mają podpisanych umów na NFZ. Przychodni, w których fizjoterapeutki przyjmują na NFZ, jest dużo mniej. A szkoda, bo komfort wizyty sam na sam jest dużo wyższy, niż grupowa praktyka prowadzona przez szpitale. Specjaliści, z uwagi na dostępność szkoleń i realizację staży oraz praktyk, zwykle przyjmują pacjentki w dużych i średnich miastach. Tam koszt wizyty, w prywatnym gabinecie, waha się między 100 - 150 zł/ h. Brak wiedzy na temat istnienia fizjoterapii mięśni dna miednicy wśród kobiet jest głównym powodem spadku jakości ich życia po porodzie. Opieka okołoporodowa gwarantowana przez NFZ, nie promuje niestety wśród przyszłych mam możliwości skorzystania z pomocy fizjoterapeutki i jej znaczenia jeszcze przed porodem. Sam NFZ pomija promocję szkół rodzenia czy kontaktu z położną środowiskową jako działań, które zapobiegają potencjalnym problemom podczas porodu czy połogu. Lekarze często nie traktują tego zawodu poważnie lub postrzegają go jako zagrożenie dla swojej praktyki lekarskiej. Z naszego doświadczenia wynika też, że lekarze często nie wiedzą o istnieniu takiego zawodu. Dlatego czas, w którym pacjentka trafia do takiego specjalisty, często się wydłuża i skutkuje poważnymi problemami zdrowotnymi. 

Poniżej znajdziesz wszystkie praktyczne informacje dotyczące wizyty u fizjoterapeutko uroginekologicznej

Do kogo powinnam się zgłosić, aby uzyskać skierowanie na darmową wizytę po porodzie u fizjoterapeutki uroginekologicznej? 

Skieruj swoje kroki do lekarza rodzinnego lub do innego lekarza, który z powodu dolegliwości podczas porodu, już przeprowadzał konkretne badania lub konsultacje. Może to być np. neurolog czy ortopeda. 

Co obejmuje fizjoterapia uroginekologiczna finansowana w ramach NFZ ? 

Konsultację fizjoterapeutyczną dla kobiet po połogu (6 tygodni od porodu) czyli: 

1. ocenę mięśni dna miednicy po porodzie,
2. ocenę mięśnia prostego brzucha,
3. ocenę rozejścia spojenia łonowego,
4. ocenę posturalną, 
5. instruktaż w zakresie reaktywacji poporodowej mięśni dna miednicy oraz mięśni prostych brzucha.

oraz konsultację fizjoterapeutyczną dla kobiet po cesarskim cięciu (3 tygodnie po porodzie), która z kolei obejmuje: 

1. wczesną ocenę blizny, 
2. instruktaż wczesnej pielęgnacji i mobilizacji blizny,
3. ocenę posturalną.

 Konsultacje obejmują także obowiązkowe seanse rehabilitacji mięśni dna miednicy, do wykonania w gabinecie położnej lub fizjoterapeuty, którzy posiadają specjalizację w tej dziedzinie oraz seanse rehabilitacji mięśni brzucha (jeśli specjalista po zakończeniu rehabilitacji mięśni dna miednicy uzna to za konieczne). 

Dlaczego mięśnie dna miednicy określane są jako Centrum Mocy?

We Francji kobiety w ciąży zachęcane są do aktywności fizycznej i kontynuowania uprawianych wcześniej sportów. Od samego początku mówi się o tym, jak ważna dla kobiety jest dbałość o mięśnie dna miednicy. Kobieta może podjąć świadomą decyzję o tym, czy chce się sobą zaopiekować w odpowiedzialny sposób, czy też nie. Jak to wygląda w praktyce? Jeszcze tego samego lub następnego dnia po porodzie, na oddziale położniczym, odwiedza kobietę terapeuta, który dokonuje diagnozy sprawności mięśni dna miednicy oraz mięśni brzucha. W przypadku osłabienia tych obszarów, fizjoterapeuta ustala z kobietą program ćwiczeń usprawniających, który będzie realizowany w trakcie kolejnych wizyt. Mięśnie dna miednicy po francusku nazywają się po prostu « périnnée », co oznacza “krocze”. 

Jakie funkcje pełnią mięśnie dna miednicy? 

Zacznijmy od odpowiedzi na pytanie, czym właściwie są mięśnie dna miednicy? 

To po prostu struktury rozpięte od dołu naszej miednicy kostnej i zamykające ją od spodu. Składają się z trzech warstw mięśni:

1. zewnętrznej, 
2. pośredniej,
3. wewnętrznej. 

 Rys. PaperAddict dla GoHealthyGirl 

Mięśnie dna miednicy, odpowiadają za: zwieranie i otwieranie otworów ciała, podtrzymywanie narządów wewnętrznych, przygotowanie narządów wewnętrznych do seksu. Reagują one także na zmiany ciśnienia śródbrzusznego. 

Temat mięśni dna miednicy powinien być poruszany nie tylko u kobiet planujących czy będących w ciąży, ale też u młodych dziewczyn, które dopiero poznają swoje ciało i jego cykliczność. Dbanie o komfort życia codziennego bez bólu podczas współżycia czy bólu podczas okresu, popuszczania moczu i wstydu, jaki się z tym wiąże, powinno być dla nas priorytetem. Skurcze macicy podczas miesiączki, bóle krzyża czy głowy podczas okresu, mogą być bezpośrednio związane z dysfunkcjami mięśni dna miednicy. Orgazm, jego brak, problemy z zajściem w ciążę czy poronienia, mogą mieć wspólne podłoże - nieprawidłowo funkcjonujące mięśnie dna miednicy.

Osłabione lub zbyt napięte mięśnie dna miednicy, mogą prowadzić do: 

1. bólu podczas stosunku płciowego, 
2. osłabienia lub braku odczuć seksualnych, 
3. bólu kręgosłupa (szczególnie w odcinku lędźwiowym lub krzyżowym), 
4. bólu miednicy mniejszej.

Jak wygląda wizyta u fizjoterapeuty uroginekologicznego?

Wizyta u specjalisty składa się z kilku stałych etapów.

1. Rozmowa wstępna (wywiad). Na tym etapie, fizjoterapeuta zada Ci kilka pytań. 

Oto przykładowe pytania, które powinien zadać fizjoterapeuta uroginekologiczny,:

1. Czy przyszłaś na wizytę w ramach profilaktyki? 
2. Czy masz problemy zdrowotne, które są Twoimi kompleksami np. nietrzymanie moczu, ból podczas stosunku? 

Pamiętaj, że jeżeli obserwujesz u siebie jakieś konkretne dolegliwości, przed wizytą warto poświęcić czas, by odpowiedzieć sobie na kilka pytań: 

1. Jak długo występują dolegliwości? 
2. Kiedy się rozpoczęły? 
3. Czy było to związane z konkretnym wydarzeniem (np. ciążą, urazem, narastającym stresem)? 
4. Czy konsultowałaś już wcześniej ten problem, a jeżeli tak, to z jakim specjalistą? 
5. Czy masz już zrealizowane jakieś badania np. USG, RTG itp.?
6. Czy byłaś już leczona, a jeśli tak, to jakie formy terapii były stosowane oraz czy przyniosły jakieś konkretne rezultaty? 
7. Analiza postawy ciała. Fizjoterapeuta obejrzy Cię oraz przeanalizuje Twoją postawę. Na wizytę u fizjoterapeuty uroginekologicznego, najlepiej jest ubrać się w strój na siłownię (wąskie spodnie, getry oraz top, wąską koszulkę). Podczas wizyty możesz zostać poproszona o rozebranie się do bielizny. Postawę ciała ocenia się zawsze bez butów – w skarpetkach lub na boso. 
8. Dodatkowe badania, choć zależą one od wywiadu i wcześniejszych obserwacji fizjoterapeuty. Fizjoterapeuta może zbadać Twój kręgosłup, miednicę oraz ocenić pracę mięśni brzucha, żeber czy przepony. Ma to na celu obserwację tego, jakim torem oddychasz. Do badania będziesz poproszona o odsłonięcie kolejnych partii ciała. Pamiętaj, że jeśli rodziłaś przez cesarskie cięcie, to zostanie oceniona również blizna pooperacyjna. Analiza pracy mięśni dna miednicy, czyli badanie przezpochwowe, nie jest obligatoryjne. Zależy ono od tego, czy wyrazisz na to zgodę oraz, czy fizjoterapeuta, do którego się zgłosiłaś, praktykuje takie badanie. 
9. Analiza pracy mięśni dna miednicy. 

Pamiętaj, że aby przygotować się do tej części, przebierzesz się w spódniczkę ginekologiczną w łazience w gabinecie fizjoterapeutycznym. Następnie położysz się na leżance. 

Jak wygląda badanie przezpochwowe? Czy będzie mnie boleć?

Badanie jest bardzo podobne do tego, które jest wykonywane u ginekologa. Leżysz ze zgiętymi nogami, ustawionymi na szerokość bioder, a fizjoterapeutka zakłada rękawiczki i umieszcza jeden lub dwa palce w pochwie. Jeśli rodziłaś siłami natury i doszło do uszkodzenia krocza, to fizjoterapeuta oceni bliznę po nacięciu lub pęknięciu. W celu oceny, w jakim stanie jest Twoje dno miednicy, specjalista poprosi Cię o skurcz mięśni i o ich rozluźnienie. Drugą rękę może jednocześnie położyć na Twoim brzuchu, aby ocenić pracę mięśnia poprzecznego. Wszystkie polecenia będą z Tobą szczegółowo omawiane. 

Fizjoterapeutka poruszy z Tobą kilka kwestii. Dowiesz się od niej: 

1. Jak złapać kontakt z swoim ciałem? 
2. Jak aktywować dno miednicy?
3. Jak dno miednicy rozluźnić?
4. Jak łączyć ćwiczenia z oddechem?
5. Ostatnia część wizyty.

Ostatnia część wizyty, może się bardzo różnić się – zależy ona od wywiadu i wyniku badania. Na koniec wizyty dostaniesz też zadanie domowe. Będą to konkretne ćwiczenia dna miednicy lub innych grup mięśniowych, które należy wykonywać regularnie oraz instrukcje dotyczące stosowania technik relaksacyjnych czy zmiany nieprawidłowych nawyków.

Jak dbać o swoje Centrum Mocy w domu?

Oto kilka podstawowych zasad. 

1. Wyprostuj się! Zadbaj o swoją postawę w domu i pracy. :) 
2. Nie przyj na toalecie! Nie sikaj na siłę.
3. Kiedy siedzisz na toalecie, świadomie rozluźnij mięśnie dna miednicy. 
4. Nie chodź do toalety na zapas.
5. Nie rób intensywnych brzuszków / nie forsuj zbytnio mięśni brzucha. 
6. Napnij dno miednicy zawsze kiedy kaszlesz, kichasz, wstajesz lub podnosisz ciężary.
7. Zaprzestań palenia papierosów.
8. Ogranicz lub zmniejsz stosowanie używek: kofeiny, alkoholu.
9. Regularnie ćwicz.
10. Utrzymuj prawidłową masę ciała.
11. Dbaj o swoje nawodnienie.
12. Nie podnoś za ciężkich przedmiotów.
13. Unikaj zakażenia dróg moczowych/infekcji intymnych.

Oto ćwiczenia, które pomogą Twojemu Centrum mocy.

Ćwiczenie 1 

Usiądź wygodnie na przedniej krawędzi krzesła. Nogi rozstaw na szerokość bioder, a dłonie  wsuń pod prawy i lewy guz kulszowy. Przenieś teraz ciężar ciała kilkakrotnie raz na prawą, raz na lewą dłoń z większym lub mniejszym naciskiem i poczuj mięśnie pośladkowe oraz guzy kulszowe. Postaraj się zaobserwować, czy są jakieś różnice między stronami. Pamiętaj o spokojnym i miarowym oddechu. 

Ćwiczenie 2 

Pozostań w pozycji siedzącej jak powyżej, z tym, że pod pośladki wsuń zrolowany ręcznik. Rolka powinna znajdować się dokładnie na przedłużeniu przestrzeni pomiędzy dwoma guzami kulszowymi. Przenoś swoją miednicę na prawo i lewo, a także do przodu i tyłu. Pamiętaj, aby tułów trzymać prosto i pozwalać tańczyć swojej miednicy. Pamiętaj o spokojnym i miarowym oddechu.

 Rys. PaperAddict dla GoHealthyGirl 

Ćwiczenie 3 

Połóż się na macie na plecach. Ugnij kolana, a stopy oprzyj na podłożu na szerokości bioder.  Ręce połóż na swoich talerzach biodrowych. Pamiętaj o spokojnym i miarowym oddechu. Wyobraź sobie, że na twoim brzuchu jest namalowana tarcza zegara. Na wysokości powyżej pępka, w okolicy końca mostka jest zaznaczona godz. 12:00. Na lewo od pępka - godz. 03:00. Poniżej pęka, w okolicy spojenia, jest 06:00, a na prawo od pępka 09:00. Kieruj swoją uwagę lub przekładaj fizycznie ręce w dane miejsca i przetaczaj miednicę w kierunku każdej z godzin – do góry na 12:00, w dół na 06:00 oraz na boki - do 03:00 i 09:00. Wspomagaj ruchy miednicy swobodnym oddechem. Pamiętaj o spokojnym i miarowym oddechu.

Rys. PaperAddict dla GoHealthyGirl 

Ćwiczenie 4 

Połóż się na macie na plecach. Ugnij kolana, a stopy oprzyj na podłożu. Ręce połóż wygodnie pod głową. Oddychając swobodnie, pozwól kolanom opadać na boki niczym wachlarz, a następnie złącz ponownie kolana. Powtórz ćwiczenie kilkakrotnie. Pamiętaj o spokojnym i miarowym oddechu. 

Rys. PaperAddict dla GoHealthyGirl 

Chcesz być na bieżąco z tym, co najważniejsze dla kobiety? Obserwuj nas na Facebooku!